Ata Tohumu Nedir? Yerel, Hibrit ve Organik Tohumlar Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Organik gıdaya yönelen tüketicilerin en çok merak ettiği konulardan biri, soframıza gelen ürünlerin hangi tohumlardan üretildiği. “Ata tohumu nedir?”, “Yerel tohum ile hibrit aynı şey mi?”, “Genetiği değiştirilmiş tohumlar hangileri?” sorularıyla son dönemde sıkça karşılaşıyoruz. Çünkü sağlıklı ve güvenilir bir gıdanın başlangıç noktası, kullanılan tohumun doğallığında gizli.
Ata Tohumu Nedir?
Ata tohumu, nesiller boyu çiftçiden çiftçiye aktarılan, doğallığını korumuş tohumlardır. Genetiğine herhangi bir müdahale yapılmadan, binlerce yıldır toprağın ve iklimin doğal şartlarıyla uyum içinde varlığını sürdürürler. Ata tohumunun en önemli özelliği, her ekimden sonra yeniden saklanabilmeleri ve aynı verimi verebilmeleridir. Bu yönüyle sadece sağlıklı bir üretim değil, aynı zamanda geleceğe bırakılacak en değerli tarımsal mirası da temsil eder.
Yerel Tohum ve Ata Tohumu Aynı mıdır?
Yerel tohum, belirli bir bölgenin iklimine uyum sağlamış ve uzun yıllardır orada yetiştirilen tohum anlamına gelir. Ata tohumu da çoğunlukla yerel tohum kategorisinde yer alsa da arada küçük farklar vardır. Her ata tohumu yereldir; fakat her yerel tohum ata tohumu değildir. Çünkü bazı yerel tohumlar zamanla melezleşmiş olabilir. Ata tohumu ise saflığını koruyan, geçmişten bugüne doğrudan aktarılan tohumdur.
Hibrit Tohum Nedir?
Hibrit tohumlar, iki farklı türün birleştirilmesiyle elde edilir. Amaç, daha dayanıklı, iri ya da bol ürün vermesini sağlamaktır. İlk bakışta avantajlı görünse de hibrit tohumların yeniden ekildiğinde aynı sonucu vermemesi, çiftçiyi her sezon yeni tohum almaya mecbur bırakır. Bu yüzden genetiği değiştirilmiş sayılmazlar; ama doğallıktan uzaklaşmaları ve çiftçiyi dışa bağımlı hale getirmeleri onları tartışmalı kılar.
Genetiğiyle Oynanmış Tohum (GDO) Nedir?
GDO’lu tohum, hibritten farklıdır. Burada tohumun DNA’sına laboratuvar ortamında doğrudan müdahale edilir. Örneğin, bir bakteri geni domatese eklenebilir ve bu sayede ürün zararlılara karşı dayanıklı hale gelir. Bu tip tohumların uzun vadeli sağlık etkileri hâlâ tartışmalı olduğundan, pek çok ülke GDO üretimine ciddi sınırlamalar getirmiştir.
Yerel ve Hibrit Tohumlar GDO mudur?
Yerel tohumlar doğanın döngüsünden gelen saf yapılarıyla genetiğiyle oynanmış değildir. Hibrit tohumlar ise laboratuvar ortamında melezlenmiş olsa da DNA seviyesinde değişikliğe uğramadıkları için GDO kategorisine girmez. Yine de hibritlerin sürekli yeni alınmak zorunda olması, çiftçiyi bağımlı hale getirmesi açısından eleştirilir.
İlaçlı Tohum Hangisidir?
Bazı tohumlar ekimden önce mantar ya da böceklere karşı dayanıklı olmaları için kimyasallarla kaplanır. Buna ilaçlı tohum denir. İlk aşamada bitkiyi korusa da bu yöntem, kimyasala maruz kalmış bir başlangıç noktası yaratır. Bu nedenle sağlıklı ve doğal beslenmek isteyenler ilaçlı tohumlardan uzak durur.
Organik Üretimde Hangi Tohum Kullanılır?
Organik tarımda öncelik her zaman ata tohumları ve yerel tohumlara verilir. Çünkü organik tarımın felsefesi doğaya ve insana zarar vermeden üretim yapmaktır. Sertifikalı organik üretim yapan çiftçiler yalnızca denetlenmiş, doğal yapısı bozulmamış tohumları kullanabilir. Hibrit bazı durumlarda sınırlı olarak tercih edilebilse de GDO ve ilaçlı tohum organik üretimde kesinlikle yasaktır.
Tohumun Hikâyesi, Sağlığımızın Hikâyesi
Bizim için gıdanın kalbi, toprağa düşen ilk tohumdur. Bugün 300’den fazla ekolojik yerel üreticiyle el ele vererek, Datça’dan Anadolu’ya uzanan yolculukta sofralarınıza ulaştırdığımız her ürünümüzün özünde bu tohumların hikâyesi var.
Ürünlerimizin tamamı ata tohumu değildir; biz, atalık tohumların yanında genetiğiyle oynanmamış ve ilaçsız yerel tohumlardan da üretim yapıyoruz. Bu sayede yalnızca doğal ve organik sebze meyveleri değil; aynı zamanda zeytinyağı, bal, badem, kuru meyve, bakliyat ve daha pek çok ürünü doğallığına sadık kalarak sunuyoruz.
Her üretim döneminde düzenli aralıklarla yapılan analizlerle doğallığı ve güveni koruyor, sofralarınıza yalnızca sağlıklı, güvenilir ve doğaya saygılı ürünler ulaştırıyoruz.
Çünkü biliyoruz ki, tohumun hikâyesi aslında hepimizin sağlığının, kültürünün ve geleceğinin hikâyesidir.